Mọi điều bạn cần biết về cholesterol cao (Phần 1)

Cholesterol là gì?

Cholesterol là một loại lipid, là thành phần giống chất béo dạng sáp, do gan sản xuất một cách tự nhiên. Cholesterol rất quan trọng cho sự hình thành màng tế bào, các hormone nhất định và vitamin D.

Cholesterol không hòa tan trong nước, vì vậy nó không thể tự di chuyển trong máu. Để giúp vận chuyển cholesterol, gan sản xuất lipoprotein.

Lipoprotein là các tiểu phân được tạo ra từ chất béo và protein. Chúng vận chuyển cholesterol và triglyceride (một loại lipid khác) trong máu. Hai dạng lipoprotein chính là lipoprotein tỷ trọng thấp (LDL) và lipoprotein tỷ trọng cao (HDL).

Nếu máu của bạn chứa quá nhiều LDL cholesterol (cholesterol được vận chuyển bởi lipoprotein tỷ trọng thấp), đó được xem là tình trạng cholesterol cao. Khi không được điều trị, cholesterol cao có thể dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe, bao gồm nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ.

Cholesterol cao thường không gây ra triệu chứng nào. Đó là lý do tại sao điều quan trọng là phải thường xuyên kiểm tra mức cholesterol.

LDL cholesterol, hay “cholesterol xấu”

Lipoprotein tỷ trọng thấp (LDL) thường được gọi là “cholesterol xấu”. Nó mang cholesterol đến động mạch. Nếu mức LDL cholesterol quá cao, nó có thể tích tụ trên thành động mạch.

Sự tích tụ còn được gọi là mảng bám cholesterol. Mảng bám này có thể thu hẹp động mạch, hạn chế lưu lượng máu và tăng nguy cơ hình thành các cụ máu đông. Nếu cục máu đông chặn động mạch trong tim hoặc não, nó có thể gây ra nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ.

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Bệnh tật (CDC), hơn 1/3 người lớn tại Mỹ có mức LDL cholesterol tăng cao.

HDL cholesterol, hay “cholesterol tốt”

Lipoprotein tỷ trọng cao (HDL) đôi khi được gọi là “cholesterol tốt”. Nó giúp trả lại LDL cholesterol cho gan để loại bỏ khỏi cơ thể. Điều này giúp ngăn ngừa mảng bám cholesterol tích tụ trong động mạch.

Khi bạn có mức HDL cholesterol tốt, nó có thể giúp giảm nguy cơ hình thành cục máu đông, bệnh tim và đột quỵ.

Triglyceride, một loại lipid khác

Triglyceride là một loại lipid khác, được gọi là chất béo trung tính. Chúng khác với cholesterol. Trong khi cơ thể sử dụng cholesterol để xây dựng tế bào và một số hormone nhất định, triglyceride được sử dụng như một nguồn năng lượng.

Khi bạn ăn nhiều calo hơn mức mà cơ thể có thể sử dụng ngay lập tức, những calo đó sẽ được chuyển hoá thành triglyceride. Cơ thể lưu trữ triglyceride trong các tế bào mỡ. Cơ thể cũng sử dụng lipoprotein để lưu thông triglyceride trong máu.

Nếu bạn thường xuyên ăn nhiều calo hơn mức cơ thể có thể sử dụng, mức triglyceride có thể tăng cao. Điều này có thể làm tăng nguy cơ mắc một số vấn đề về sức khỏe, bao gồm bệnh tim và đột quỵ.

Bác sĩ có thể sử dụng một xét nghiệm máu đơn giản để đo mức triglyceride, cũng như mức cholesterol của bạn.

Kiểm tra mức cholesterol của bạn

Nếu bạn từ 20 tuổi trở lên, Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ khuyên bạn nên kiểm tra mức cholesterol ít nhất 4 – 6 năm một lần. Nếu bạn có tiền sử cholesterol cao hoặc các yếu tố nguy cơ khác của bệnh tim mạch, bác sĩ có thể khuyến khích bạn kiểm tra mức cholesterol thường xuyên hơn.

Bác sĩ có thể sử dụng các xét nghiệm lipid cơ bản (lipid panel) để đo mức cholesterol toàn phần, cũng như mức LDL cholesterol, HDL cholesterol và triglyceride. Cholesterol toàn phần là tổng lượng cholesterol trong máu, bao gồm LDL cholesterol và HDL cholesterol.

Nếu mức cholesterol toàn phần hoặc LDL cholesterol của bạn quá cao, bác sĩ sẽ chẩn đoán bạn bị cholesterol cao. Cholesterol cao đặc biệt nguy hiểm khi mức LDL của bạn quá cao và mức HDL của bạn quá thấp.

Hướng dẫn gần đây về mức cholesterol bình thường

Cơ thể bạn cần cholesterol để hoạt động bình thường, bao gồm cả LDL. Nhưng nếu mức LDL quá cao, nó có thể làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.

Năm 2013, Đại học Tim mạch Hoa Kỳ (ACC) và Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA) đã phát triển các hướng dẫn mới để điều trị cholesterol cao.

Trước khi có sự thay đổi này, các bác sĩ quản lý lượng cholesterol dựa trên các con số trong bảng mức độ cholesterol. Bác sĩ sẽ đo mức cholesterol toàn phần, HDL cholesterol và LDL cholesterol. Sau đó, họ sẽ quyết định có kê đơn thuốc giảm cholesterol hay không dựa trên chỉ số của bạn so với các con số trong bảng.

Theo hướng dẫn mới, ngoài mức cholesterol, các khuyến nghị điều trị còn xem xét các yếu tố nguy cơ khác của bệnh tim. Những yếu tố nguy cơ này bao gồm bệnh tiểu đường và nguy cơ ước tính trong 10 năm đối với một biến cố tim mạch như nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ. Vì vậy, mức cholesterol “bình thường” phụ thuộc vào việc bạn có các yếu tố nguy cơ khác của bệnh tim hay không.

Các hướng dẫn mới này khuyến cáo nếu bạn không có các yếu tố nguy cơ của bệnh tim, bác sĩ nên chỉ định điều trị nếu LDL của bạn lớn hơn 189 mg/dL. Hãy tham vấn bác sĩ để tìm hiểu các khuyến nghị về mức cholesterol cá nhân của bạn.

Bảng mức độ cholesterol

Với những thay đổi được đề cập ở trên trong hướng dẫn điều trị cholesterol cao, bảng mức độ cholesterol không còn được coi là cách tốt nhất để bác sĩ đánh giá việc quản lý mức độ cholesterol ở người lớn.

Tuy nhiên, đối với trẻ em và thanh thiếu niên, Viện Tim, Phổi và Máu Quốc gia phân loại mức độ cholesterol (mg/dL) như sau:

	Cholesterol toàn phần	HDL cholesterol	LDL cholesterol
Mức  phù hợp (bình thường)	< 170	> 45	< 110
Mức giới hạn	170–199	40–45	110–129
Cao	≥ 200	n/a	≥130
Thấp	n/a	≤ 40	n/a

Các triệu chứng của cholesterol cao

Trong hầu hết các trường hợp, cholesterol cao là một tình trạng “thầm lặng”. Nó thường không gây ra bất kỳ triệu chứng nào. Nhiều người thậm chí không nhận ra rằng họ bị cholesterol cao cho đến khi họ có các biến chứng nghiêm trọng, chẳng hạn như nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ.

Đó là lý do tại sao việc kiểm tra cholesterol định kỳ là quan trọng. Nếu bạn từ 20 tuổi trở lên, hãy hỏi bác sĩ xem bạn có nên kiểm tra cholesterol định kỳ hay không.

Nguyên nhân dẫn đến cholesterol cao

Ăn quá nhiều thực phẩm chứa lượng lớn cholesterol, chất béo bão hòa và chất béo dạng trans có thể làm tăng nguy cơ mắc cholesterol cao. Các yếu tố lối sống khác cũng có thể góp phần làm tăng cholesterol. Những yếu tố này bao gồm không/ít vận động và hút thuốc.

Di truyền cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng mắc cholesterol cao. Gen được truyền từ cha mẹ sang con cái.

Một số gen nhất định hướng dẫn cơ thể làm cách nào để xử lý cholesterol và chất béo. Nếu cha mẹ của bạn bị cholesterol cao, bạn cũng có nguy cơ cao hơn mắc tình trạng này.

Trong một số rất ít trường hợp, cholesterol cao là do bệnh tăng cholesterol máu có tính gia đình (familial hypercholesterolemia). Rối loạn di truyền này ngăn cơ thể loại bỏ LDL. Theo Viện Nghiên cứu Bộ gen Người Quốc gia, hầu hết những người trưởng thành mắc chứng này đều có mức cholesterol toàn phần trên 300 mg/dL và mức LDL trên 200 mg/dL.

Các tình trạng sức khỏe khác, chẳng hạn như bệnh tiểu đường và suy giáp, cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc cholesterol cao và các biến chứng liên quan.

Các yếu tố nguy cơ dẫn đến cholesterol cao

Bạn có thể có nguy cơ cao mắc cholesterol cao nếu bạn:

• thừa cân hoặc béo phì
• ăn một chế độ ăn không lành mạnh
• không tập thể dục thường xuyên
• hút thuốc lá
• có tiền sử gia đình bị cholesterol cao
• mắc bệnh tiểu đường, bệnh thận hoặc suy giáp

Mọi người ở mọi lứa tuổi, giới tính và dân tộc đều có thể bị cholesterol cao.

(còn tiếp)

Giới thiệu về STELLA

STELLAPHARM là một trong những công ty dược phẩm hàng đầu và là nhà sản xuất thuốc kháng virus tại Việt Nam. Công ty được thành lập vào năm 2000 tại Việt Nam; và chúng tôi chú trọng vào các thuốc kê đơn và thuốc không kê đơn đặc biệt trong điều trị các bệnh liên quan tim mạch, kháng virus, bệnh tiểu đường, v.v… và sản phẩm của công ty đang được sử dụng bởi hàng triệu bệnh nhân tại hơn 50 nước trên thế giới.

Công ty được chứng nhận toàn cầu về chất lượng thông qua việc các nhà máy sản xuất của công ty đã được thanh tra và phê duyệt bởi các cơ quan có thẩm quyền như cơ quan quản lý thuốc Châu Âu (EMA), cục Dược phẩm và thiết bị Y tế Nhật Bản (PMDA), cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Đài Loan (Taiwan FDA), Tổ chức Y tế thế giới và các tổ chức (WHO), và cơ quan khác.

Để biết thêm thông tin về bài viết:
Công ty TNHH Liên Doanh Stellapharm – Chi nhánh 1 | 40 Đại lộ Tự Do, VSIP, P. An Phú, Thành phố Thuận An, Bình Dương
T: +84 274 376 7470 | F: +84 274 376 7469 | E: info@stellapharm.com | W: www.stellapharm.com