Hội chứng kém hấp thu

HỘI CHỨNG KÉM HẤP THU LÀ GÌ?

Vai trò chính của ruột non là hấp thu các chất dinh dưỡng từ thực phẩm vào máu. Hội chứng kém hấp thu (malabsorption syndrome) đề cập đến một số những rối loạn trong đó ruột non không thể hấp thu đủ các chất dinh dưỡng và các chất lỏng nhất định.

Các chất dinh dưỡng thường gặp phải các vấn đề về hấp thu ở ruột non có thể là chất dinh dưỡng đa lượng (protein, carbohydrate và chất béo), chất dinh dưỡng vi lượng (vitamin và khoáng chất) hoặc cả hai.

NGUYÊN NHÂN CỦA HỘI CHỨNG KÉM HẤP THU

Nhiều vấn đề có thể dẫn đến hội chứng kém hấp thu, từ một số bệnh lý đến tình trạng nhiễm trùng hoặc các khiếm khuyết bẩm sinh.

Nguyên nhân thường gặp

Các yếu tố có thể gây ra hội chứng kém hấp thu bao gồm:

• tổn thương ruột do nhiễm trùng, tình trạng viêm, chấn thương hoặc phẫu thuật
• sử dụng kháng sinh kéo dài
• các bệnh lý khác như bệnh Celiac, bệnh Crohn, viêm tụy mãn tính hoặc bệnh xơ nang
• thiếu hụt enzym (men) lactase, hoặc không dung nạp lactose
• một số khiếm khuyết bẩm sinh hoặc xuất hiện sau khi sinh ra, chẳng hạn như teo đường mật bẩm sinh (biliary atresia) – khi ống dẫn mật không phát triển bình thường và ngăn cản dòng chảy của mật từ gan
• bệnh về túi mật, gan hoặc tuyến tụy
• bệnh ký sinh trùng
• quá trình xạ trị có thể làm tổn thương niêm mạc ruột
• một số loại thuốc có thể làm tổn thương niêm mạc ruột, chẳng hạn như tetracycline, colchicine hoặc cholestyramine.

Hội chứng này cũng có thể do các vấn đề tiêu hóa gây ra. Dạ dày có thể không sản xuất được các enzym cần thiết để tiêu hóa một số loại thức ăn nhất định. Hoặc cơ thể không thể nhào trộn thức ăn bạn ăn vào với các enzym và axit do dạ dày tiết ra.

Những nguyên nhân hiếm gặp

Ngoài ra còn có một số rối loạn không phổ biến có thể dẫn đến tình trạng kém hấp thu. Một trong số đó là hội chứng ruột ngắn (short bowel syndrome – SBS).

Với SBS, ruột non bị rút ngắn lại. Điều này làm giảm khả năng hấp thu chất dinh dưỡng của ruột. SBS có thể là một dị tật bẩm sinh hoặc có thể do phẫu thuật gây ra.

Một số bệnh lý có thể gây ra tình trạng kém hấp thu. Chúng bao gồm tiêu chảy nhiệt đới (tropical sprue), một tình trạng phổ biến nhất ở vùng Ca-ri-bê, Ấn Độ và các khu vực khác của Đông Nam Á. Bệnh này có thể liên quan đến các yếu tố môi trường, chẳng hạn như độc tố trong thực phẩm, nhiễm trùng hoặc ký sinh trùng.

Một nguyên nhân thậm chí hiếm hơn gây ra tình trạng kém hấp thu là bệnh Whipple, do nhiễm vi khuẩn gây ra.

NHẬN BIẾT CÁC TRIỆU CHỨNG CỦA HỘI CHỨNG KÉM HẤP THU

Khi các chất dinh dưỡng không được hấp thu và sau đó di chuyển trong đường tiêu hóa, điều này gây ra các triệu chứng của tình trạng kém hấp thu. Có nhiều triệu chứng khác nhau tùy thuộc vào (các) chất dinh dưỡng cụ thể không được hấp thu đúng cách. Các triệu chứng khác là kết quả của sự thiếu hụt (các) chất dinh dưỡng đó do khả năng hấp thu kém.

Bạn có thể có các triệu chứng sau nếu không thể hấp thu chất béo, protein hoặc một số loại đường hoặc vitamin:

• Chất béo. Bạn có thể đi ngoài với phân nhạt màu, có mùi hôi, mềm và lượng lớn. Phân khó dội xả và có thể nổi hoặc dính vào thành bồn cầu.
• Chất đạm. Bạn có thể bị khô tóc, rụng tóc hoặc giữ nước. Biểu hiện của tình trạng giữ nước (còn gọi là phù nề) là trình trạng sưng phù của các phần của cơ thể.
• Một số loại đường. Bạn có thể bị đầy hơi, chướng bụng hoặc tiêu chảy.
• Một số loại vitamin. Bạn có thể bị thiếu máu, suy dinh dưỡng, huyết áp thấp, giảm cân hoặc suy yếu cơ bắp.

Tình trạng kém hấp thu có thể ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi hoặc giới tính. Chẳng hạn, phụ nữ có thể ngừng kinh nguyệt, trẻ em có thể không phát triển bình thường với cân nặng hoặc tốc độ tăng cân thấp hơn đáng kể so với những trẻ khác ở cùng độ tuổi và giới tính.

Một dấu hiệu khác của tình trạng kém hấp thu ở trẻ em là trẻ có thể tránh ăn một số loại thức ăn nhất định.

CÁC YẾU TỐ NGUY CƠ CỦA TÌNH TRẠNG KÉM HẤP THU

Các yếu tố nguy cơ của tình trạng kém hấp thu bao gồm:

• tiền sử gia đình bị xơ nang hoặc tình trạng kém hấp thu
• uống nhiều rượu
• phẫu thuật ruột
• sử dụng một số loại thuốc, bao gồm thuốc nhuận tràng hoặc dầu khoáng
• du lịch đến vùng Ca-ri-bê, Ấn Độ và các khu vực khác của Đông Nam Á.

CHẨN ĐOÁN HỘI CHỨNG KÉM HẤP THU

Bác sĩ có thể nghĩ đến hội chứng kém hấp thu nếu bạn bị tiêu chảy mãn tính hoặc thiếu hụt các chất dinh dưỡng, hoặc bị sụt cân đáng kể mặc dù vẫn đảm bảo chế độ ăn đầy đủ. Một số xét nghiệm được sử dụng để khẳng định chẩn đoán. Các xét nghiệm này có thể bao gồm:

• Xét nghiệm phân

Xét nghiệm phân có thể tìm chất béo trong mẫu phân. Xét nghiệm này là đáng tin cậy nhất vì trong phân của người mắc hội chứng kém hấp thu thường có chất béo.

• Xét nghiệm máu

Các xét nghiệm này đo mức độ các chất dinh dưỡng cụ thể trong máu, chẳng hạn như vitamin B12, vitamin D, folate, sắt, canxi, caroten, phốt-pho, albumin và protein.

Việc thiếu một trong những chất dinh dưỡng này không nhất thiết là bạn mắc hội chứng kém hấp thu, điều đó cũng có thể bạn không chọn thực phẩm có hàm lượng các chất dinh dưỡng đảm bảo. Lượng bình thường của các chất dinh dưỡng này trong máu cho thấy không có tình trạng kém hấp thu.

• Kiểm tra hơi thở

Kiểm tra hơi thở có thể được sử dụng để kiểm tra tình trạng không dung nạp lactose.

Nếu lactose không được hấp thu, nó sẽ đi vào ruột kết. Vi khuẩn trong ruột kết phân hủy lactose và tạo ra khí hydro. Lượng hydro dư thừa được hấp thu từ ruột vào máu và sau đó di chuyển đến phổi. Vì thế bạn sẽ thở ra khí này.

Nếu bạn có khí hydro trong hơi thở sau khi ăn/uống một sản phẩm có chứa lactose, bạn có thể mắc chứng không dung nạp lactose.

• Chẩn đoán hình ảnh

Các chẩn đoán hình ảnh – chụp ảnh hệ tiêu hóa – có thể được thực hiện để tìm các vấn đề về cấu trúc. Chẳng hạn, bác sĩ có thể yêu cầu chụp CT để tìm sự dày lên của thành ruột non, đây có thể là dấu hiệu của bệnh Crohn.

• Sinh thiết

Bạn có thể cần phải làm sinh thiết nếu bác sĩ nghi ngờ bạn có tế bào bất thường trong niêm mạc ruột non.

Sinh thiết có thể sẽ được thực hiện bằng nội soi. Một ống được đưa vào miệng. đi qua thực quản, dạ dày và vào ruột non để lấy một mẫu tế bào nhỏ.

CÁC LỰA CHỌN ĐIỀU TRỊ CHO HỘI CHỨNG KÉM HẤP THU

Bác sĩ có thể sẽ bắt đầu việc điều trị bằng cách tập trung khắc phục các triệu chứng, như tiêu chảy chẳng hạn, các loại thuốc như loperamide có thể hữu ích trong trường hợp này.

Bác sĩ cũng có thể thay thế các chất dinh dưỡng và chất lỏng mà cơ thể bạn không thể hấp thu. Và họ có thể theo dõi các dấu hiệu mất nước, có thể bao gồm tăng cảm giác khát, lượng nước tiểu ít và tình trạng khô miệng, da hoặc lưỡi.

Tiếp theo, bác sĩ sẽ điều trị dựa trên nguyên nhân của vấn đề hấp thu. Chẳng hạn, nếu bạn được phát hiện là không dung nạp lactose, bác sĩ có thể khuyên bạn tránh sữa và các sản phẩm khác từ sữa hoặc cho bạn uống thuốc chứa enzym lactase.

Bác sĩ có thể giới thiệu bạn đến gặp chuyên gia dinh dưỡng. Chuyên gia dinh dưỡng sẽ lập một kế hoạch điều trị để giúp đảm bảo rằng bạn sẽ nhận được các chất dinh dưỡng mà cơ thể cần. Họ có thể khuyến nghị:

• Sản phẩm bổ sung enzym. Những sản phẩm bổ sung này có thể giúp cơ thể bạn hấp thu các chất dinh dưỡng mà cơ thể không thể tự hấp thu được.
• Sản phẩm bổ sung vitamin. Chuyên gia dinh dưỡng có thể khuyên bạn nên bổ sung liều cao vitamin hoặc các chất dinh dưỡng khác để bù đắp cho những thành phần không được ruột hấp thu.
• Thay đổi chế độ ăn uống. Chuyên gia dinh dưỡng có thể điều chỉnh chế độ ăn uống của bạn để tăng hoặc giảm một số loại thực phẩm hoặc chất dinh dưỡng nhất định. Chẳng hạn, bạn có thể được khuyên nên tránh thực phẩm giàu chất béo để giảm tiêu chảy và tăng cường thực phẩm giàu kali để giúp cân bằng các chất điện giải.

Bác sĩ và chuyên gia dinh dưỡng có thể giúp lập một kế hoạch điều trị để kiểm soát các triệu chứng của tình trạng kém hấp thu và cho phép cơ thể bạn nhận được các chất dinh dưỡng và chất lỏng cần thiết để hoạt động bình thường.

Nguồn: Health Line

Giới thiệu về STELLA

STELLAPHARM là một trong những công ty dược phẩm hàng đầu và là nhà sản xuất thuốc kháng virus tại Việt Nam. Công ty được thành lập vào năm 2000 tại Việt Nam; và chúng tôi chú trọng vào các thuốc kê đơn và thuốc không kê đơn đặc biệt trong điều trị các bệnh liên quan tim mạch, kháng virus, bệnh tiểu đường, v.v… và sản phẩm của công ty đang được sử dụng bởi hàng triệu bệnh nhân tại hơn 50 nước trên thế giới.

Công ty được chứng nhận toàn cầu về chất lượng thông qua việc các nhà máy sản xuất của công ty đã được thanh tra và phê duyệt bởi các cơ quan có thẩm quyền như cơ quan quản lý thuốc Châu Âu (EMA), cục Dược phẩm và thiết bị Y tế Nhật Bản (PMDA), cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Đài Loan (Taiwan FDA), Tổ chức Y tế thế giới và các tổ chức (WHO), và cơ quan khác.

Để biết thêm thông tin về bài viết:
Công ty TNHH Liên Doanh Stellapharm – Chi nhánh 1 | 40 Đại lộ Tự Do, VSIP, P. An Phú, Thành phố Thuận An, Bình Dương
T: +84 274 376 7470 | F: +84 274 376 7469 | E: info@stellapharm.com | W: www.stellapharm.com